حکایت: مهمانى دادن دو دوست
گویند در زمانهاى قدیم دو نفر بودند که رفاقت و صمیمیت آنها زبانزدخاص و عام بود و خیلى باصداقت رفتار مىکردند.
روزى یکى از آن دو دوستبه مهمانى دوستخود رفت. میزبان درضیافت او تکلف کرد و انواع غذاها را آماده کرد واگر پول نداشت، ازمغازهها نسیه گرفت، تا به مهمان خوش بگذرد.
بعد از سه روز مهمان عزم رفتن کرد، و وقتخداحافظى گفت: واقعا کهرسم مهماندارى را بلد نبودى! اگر زمانى به مهمانى من بیایى، به تو آیینمهماندارى را یاد مىدهم.
میزبان خجل شد و اندیشید در ضیافت او چه کوتاهى کرده و کدام نکته رافرو گذاشته و انجام ندادهام.
مدتى در این اندیشه بود تا اینکه روزى او را بدان شهر دوستسفرىاتفاق افتاد و به خانه دوستش رفت.
آن دوست مقدم او را عزیز داشت و فورا نان و سرکه پیش آورد. آنگاهسفره، کاسهاى چوبى و سه نوع خوردنى پیش او نهاد.
مهمان با خود فکر کرد شاید فردا تکلف مىکند و پذیرایى اصلى را انجاممىدهد، اما روز دیگر نیز غذاى سرد پیش او نهاد!
مرد متحیر شد و با خود گفت: چندان که تکلف کردم، در مهماندارى مرامقصر خواند، پس چرا خود تکلف نمىکند؟
روزى پرده حشمت از میان برداشت و شرم و خجالت را به کنارى نهاد واز او پرسید: دوستان اینطور مهماندارى مىکنند؟!
میزبان گفت: آرى، تکلف مال بیگانگان است. وقتى من به منزل تو آمدم،خواستم یک ماه تو را ببینم و در خدمت تو باشم. چون طریق تکلف پیشداشتى، دانستم از وجود من به تنگ آمدهاى. پس کفش در پاى کردم و ازخدمت تو دور شدم. و چون تو آمدى، من از معمول خویش زیادت نمىکنم وزیادهروى نمىنمایم، و بر وجود تو منتى نمىنهم، و اگر یک سال هم مهمانمن باشى، مرا هیچ بار گرانى نخواهد بود.
مرد عاقل بود و انصاف بداد و یقین کرد تکلف کردن با مهمان از عادتکرام نیست، و روى ترش کردن با مهمانان جز سیرت لئیمان نباشد " 7 ".
میزبان نباید آنچه را براى مهمان حاضر مىکند، کم و حقیر شمارد و آن رادر شان مهمان نداند، چون در این صورت نعمتخدا را ناچیز شمرده و اینخود نعى ناسپاسى است.
اگر انسان برادر دینىاش را دعوت کرد، باید تا توان دارد، از او پذیرایىکند و وسایل رفاه و آسایش او را فراهم نماید.
امام صادقعلیه السلام مىفرماید: اگر کسى هزار درهم را صرف طعامى کند ومؤمنى از آن بخورد، اسراف نکرده است " 8 ".
اسراف آن است که کسى غذایى درست کند و بدون اینکه خورده شود، آنرا دور بریزد، اما اگر غذایى گران قیمت درست کند که خود و خانوادهاش یامؤمنى از آن بخورند، اسراف نیست. خداوند تبارک وتعالى مىفرماید: ازغذاهاى حلال بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید، هر نوع غذایى را اینآیه در بر مىگیرد، مگر غذاهاى حرام یا شبهه ناک را.
متاسفانه عدهاى از افراد پولدار و ثروتمند، تحت عنوان مهمانى و پذیرایىاز مهمان، اسراف مىکنند و به عنوان عمل کردن به دستور اسلام، اسلام رابد نام کرده و دستورهاى دینى را مسخره نموده، آبروى اسلام را برده و مایهننگ اسلام شدهاند.
عدهاى از فرمانروایان با این بهانه، بیت المال رابه باد فنا داده و حق فقرارا از بین بردهاند.